به گزارش ایونا، با ظهور قابلیت‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، موتورهای جستجو دیگر صرفاً کاربران را به سمت اطلاعات هدایت نمی‌کنند، بلکه مستقیماً پاسخ‌ها را ارائه می‌دهند. این تغییر اساسی، نحوه تعامل افراد با وب را دگرگون کرده و پرسش‌های مهمی را در مورد آینده سئو (بهینه‌سازی موتورهای جستجو)، کشف محتوا و بازاریابی دیجیتال مطرح می‌کند. در ادامه به بررسی آنچه در انتظار ماست می‌پردازیم.
شتاب سرسام‌آور پیشرفت‌های هوش مصنوعی: از ChatGPT تا Grok 3
جهان در طول دو سال گذشته شاهد پیشرفت‌های سریع و چشمگیری در فناوری هوش مصنوعی و مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) بوده است. تنها سه سال پیش، نامی از Gemini گوگل و LLAMA متا وجود نداشت و ChatGPT شرکت OpenAI نیز در اواخر نوامبر 2022 به طور عمومی عرضه شد.
با گذر زمان و رسیدن به ژانویه 2025، مدل استدلال زبان بزرگ متن‌باز DeepSeek R1 به همگان معرفی شد. این مدل با سرعت، کارایی و قیمت مقرون‌به‌صرفه خود، به‌ویژه در مقایسه با مدل o1 GPT شرکت OpenAI، جامعه هوش مصنوعی را شگفت‌زده کرد.
چند هفته بعد، شرکت xAI متعلق به ایلان ماسک، از Grok 3 رونمایی کرد که با قرار گرفتن در صدر یک جدول رده‌بندی کلیدی هوش مصنوعی به دلیل پیچیدگی و محدودیت‌های کمتر (به اصطلاح حالت افسارگسیخته)، کاربران را تحت تأثیر قرار داد.
اخیراً نیز شرکت Anthropic مدل‌های Claude 3.7 Sonnet و Claude Code را عرضه کرده است. Claude Code یک مدل زبانی بزرگ است که در ایجاد و رفع اشکال کد به حدی توانمند است که بسیاری از مهندسان نرم‌افزار را کمی نگران کرده است.
این مدل‌های زبانی بزرگ تنها آغازگر پیشرفت‌های شتابان هوش مصنوعی هستند و دستاوردهای بیشتری در راه است.
حالت AI گوگل: نگاهی اجمالی به آینده
هوش مصنوعی تنها محصولات جدید به ارمغان نمی‌آورد، بلکه محصولات موجود را نیز متحول می‌کند. در 5 مارس، گوگل اعلام کرد که قابلیت AI Overviews را با یک ویژگی آزمایشی جدید به نام AI Mode گسترش می‌دهد.
این ویژگی تعاملی به کاربران امکان می‌دهد تا از طریق درک چندوجهی، به صورت محاوره‌ای با جستجوی وب تعامل داشته باشند و پرسش‌های طولانی و جزئی را به صورت رفت و برگشتی اصلاح کنند.
حالت AI، که توسط Gemini 2.0 پشتیبانی می‌شود، با استفاده از تکنیک “query fan-out” (گسترش پرس و جو) به منظور جمع‌آوری داده‌های لحظه‌ای از منابع متعدد و تولید خلاصه‌های دقیق و عمیق، تحقیقات را بهبود می‌بخشد.
به گفته تقی مولوی، متخصص برجسته سئو، “این موضوع ممکن است برای متخصصان سئو نگران‌کننده باشد، زیرا به طور بالقوه کلیک‌ها به وب‌سایت‌های منتشرکنندگان را کاهش داده و اکوسیستم جستجوی بدون کلیک را بیشتر ترویج می‌کند.”
با ادغام Gemini 2.0 در مجموعه محصولات گوگل و تسلط 89 درصدی آن بر صنعت جستجو، نوآوری‌های هوش مصنوعی این شرکت نیازمند توجه دقیق است. احتمالاً این فناوری‌ها به جستجو اضافه خواهند شد و حالت AI پیش‌نمایشی از آنچه در پیش است را ارائه می‌دهد.
دو اصطلاح برای آینده جستجو: هوش مصنوعی عامل‌محور و تحقیقات عمیق
احتمالاً دو اصطلاح در فضای هوش مصنوعی و جستجو بیشتر شنیده خواهند شد:
- مدل‌های هوش مصنوعی عامل‌محور (Agentic AI models)
- مدل‌های تحقیقات عمیق (Deep research models)
مدل‌های تحقیقات عمیق می‌توانند در وب جستجو کرده و بر انجام تحقیقات فشرده و عمیق برای ارائه خلاصه‌های آموزنده در مورد موضوعات پیچیده تمرکز کنند.
برخلاف مدل‌های زبانی بزرگ قبلی که از یک سیستم بازیابی اطلاعات تک‌مرحله‌ای از طریق RAG (نسل افزوده شده با بازیابی) استفاده می‌کنند، مدل‌های تحقیقات عمیق و عامل‌محور می‌توانند:
- تحقیقات چندمرحله‌ای را از طریق یک سری اقدامات انجام دهند و اطلاعات را از منابع متعدد جمع‌آوری کرده تا خلاصه‌های جامعی را به کاربر ارائه دهند.
- اقدامات پیشگیرانه انجام دهند، مانند اجرای وظایف و دستورالعمل‌های پیچیده.
پروژه Mariner گوگل و Operator شرکت OpenAI قبلاً این قابلیت‌ها را به نمایش گذاشته‌اند و به کاربران اجازه می‌دهند تا ضمن درک عناصر چندوجهی مانند متن، تصاویر و فرم‌ها، وظایفی را در مرورگرهای خود انجام دهند.
چگونه این مدل‌ها می‌توانند جستجو را تغییر دهند؟
فرض کنید می‌خواهید برای سفر به توکیو برنامه‌ریزی کنید و بهترین فصل سفر، آب و هوا و محل اقامت را بدانید. معمولاً این نوع تحقیق چند روز یا چند هفته طول می‌کشد و شما اطلاعات را از منابع مختلف مانند وب‌سایت‌های مسافرتی یا ویدیوهای یوتیوب جمع‌آوری می‌کنید.
یک مدل تحقیقات عمیق می‌تواند با جستجو در وب، جمع‌آوری اطلاعات و خلاصه‌سازی محتوای مرتبط، بار سنگینی را از دوش شما بردارد و در وقت شما صرفه‌جویی کند. همچنین می‌تواند منابع مختلف را “بخواند، بشنود و تماشا کند” تا پاسخ کاملی ارائه دهد.
یک مدل عامل‌محور همچنین می‌تواند هتل و پروازهای شما را رزرو کند و مراحل پرداخت را برای تکمیل خرید طی کند.
هوش مصنوعی در این جهت حرکت می‌کند، زیرا شرکت‌هایی مانند گوگل در تلاش برای دستیابی به AGI (هوش مصنوعی عمومی) هستند – ماشین‌هایی که می‌توانند مانند انسان در وظایف متنوع استدلال کنند.
مدل‌های تحقیقات عمیق و عامل‌محور، نقاط عطف کلیدی در ساخت راه‌حل‌های کاربردی هوش مصنوعی برای استفاده روزمره هستند.
AI Overviews قبلاً بر رفتار کلیک و ترافیک ارگانیک تأثیر گذاشته است. اکنون باید اثرات بلندمدت این ویژگی‌های هوش مصنوعی بر اکوسیستم محتوا را در نظر بگیریم.
چشم‌انداز آینده جستجو چگونه خواهد بود؟
AI Overviews گوگل و پیشرفت‌های عامل‌محور آن ماندگار خواهند بود. اگر حالت AI موفق شود، اولین ویژگی تحقیقات عمیق در جستجوی گوگل خواهد بود. بنابراین، آینده چشم‌انداز جستجو چگونه خواهد بود؟ در اینجا برخی از احتمالات آورده شده است:
افزایش مداوم جستجوهای بدون کلیک
از زمان راه‌اندازی در ماه مه 2024، AI Overviews به طور قابل توجهی کلیک‌ها بر روی پرسش‌های اطلاعاتی را کاهش داده است. با پیشرفت قابلیت‌های جستجوی مبتنی بر هوش مصنوعی، کاربران احتمالاً بیشتر به ابزارهای هوش مصنوعی برای دریافت پاسخ‌های سریع تکیه خواهند کرد تا اینکه بر روی وب‌سایت‌ها یا مقالات کلیک کنند. حالت AI و نوآوری‌های آتی در جستجو می‌توانند با اولویت دادن به خلاصه‌های سریع تولید شده توسط هوش مصنوعی نسبت به مرور سنتی، این تغییر را تسریع کنند.
با تبدیل شدن جستجوهای بدون کلیک به یک هنجار، باید در نحوه سنجش ارزش و تعامل تجدید نظر کنید. شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) سنتی ممکن است دیگر رفتار کاربر را به طور دقیق منعکس نکنند، بنابراین تمرکز بر دیده‌شدن و آگاهی از برند از هر زمان دیگری مهم‌تر خواهد بود.
افزایش شخصی‌سازی
مدل‌های زبانی بزرگ و سیستم‌های هوش مصنوعی با شخصی‌سازی پاسخ‌ها با سرعت و مقیاس بی‌نظیر، از الگوریتم‌های سنتی پیشی گرفته و انقلابی در جستجو ایجاد کرده‌اند. هوش مصنوعی با بهره‌گیری از داده‌های وسیع کاربران گوگل، می‌تواند بر روی اطلاعات موجود آموزش دیده و پرسش‌ها را در زمان واقعی برای ارائه نتایج متناسب‌تر اصلاح کند. با یادگیری مداوم این سیستم‌ها، آنها در تشخیص، به خاطر سپردن و انطباق با ترجیحات فردی کاربران بهتر خواهند شد.
با شخصی‌تر شدن جستجوی مبتنی بر هوش مصنوعی، شایان توجه است که آیا محتوای فوق‌تخصصی کلید دستیابی به مخاطبان شماست یا خیر.
جستجوی چندوجهی
قابلیت‌های چندوجهی مبتنی بر هوش مصنوعی گوگل در حال حاضر در بسیاری از محصولات آن، از جمله Project Astra، یک دستیار هوش مصنوعی که در Google I/O 2024 معرفی شد، تعبیه شده است. در یک نمایش زنده، Astra از ابزارهای متعددی مانند Google Lens برای شناسایی اشیاء در زمان واقعی و پاسخ به پرسش‌های صوتی استفاده کرد. در تجربه شخصی من در Google I/O، دستیار هوش مصنوعی:
- مجسمه‌های حیوانات را به طور دقیق طبقه‌بندی کرد.
- بین نام‌های مشابه (“باب” در مقابل “راب”) تمایز قائل شد.
- حتی داستانی درباره این фигуره‌ها ساخت.
در حالی که برخی از این ویژگی‌های پیشرفته هنوز در جستجوی گوگل ادغام نشده‌اند، جستجوی چندوجهی از طریق Google Lens و جستجوی صوتی در حال حاضر نحوه ارسال پرسش‌ها توسط کاربران را شکل می‌دهد. با توسعه این قابلیت‌ها توسط گوگل، باید آنچه در پیش است را پیش‌بینی کرده، فراتر از پرسش‌های مبتنی بر متن نگاه کنید و برای جستجوی تصویر، ویدیو و صدا بهینه‌سازی کنید.
پرسش‌های تجاری همچنان می‌توانند کاربران را به وب‌سایت‌ها بکشانند
نتایج تولید شده توسط هوش مصنوعی، کلیک‌ها برای پرسش‌های اطلاعاتی را کاهش داده است، اما جستجوهای تجاری و تراکنشی همچنان فرصت‌هایی را برای ترافیک وب‌سایت ارائه می‌دهند. در طول فرآیند تصمیم‌گیری، خریداران بالقوه به طور گسترده تحقیق می‌کنند – محصولات را مقایسه می‌کنند، نظرات را می‌خوانند و قبل از خرید، کانال‌های متعددی را بررسی می‌کنند.
در حالی که مشخص نیست جستجوی تولید شده توسط هوش مصنوعی چگونه بر این سفر تأثیر خواهد گذاشت، به این فکر کنید که چگونه هوش مصنوعی می‌تواند فرآیند تصمیم‌گیری چندمرحله‌ای را ساده کرده و در عین حال کاربران را به وب‌سایت شما هدایت کند. هنگامی که کاربران به خرید نزدیک‌تر می‌شوند، محتوای تولید شده توسط کاربر – مانند نظرات – همچنان نقش مهمی در تبدیل‌ها ایفا خواهد کرد.
کیفیت محتوا همچنان حرف اول را می‌زند
علیرغم نقش رو به رشد هوش مصنوعی در جستجو، یک چیز ثابت باقی می‌ماند: محتوای با کیفیت بالا ضروری است. چه کاربران به موتورهای جستجوی سنتی تکیه کنند و چه به مدل‌های زبانی بزرگ، دیده شدن همچنان به قدرت خود محتوا بستگی خواهد داشت.
از آنجایی که هم جستجوی گوگل و هم مدل‌های زبانی بزرگ از RAG برای استخراج اطلاعات از مجموعه داده‌های وسیع استفاده می‌کنند، اطمینان از دسترسی این سیستم‌ها به اطلاعات دقیق و با کیفیت بالا بسیار مهم است. محتوایی که E-E-A-T (تجربه، تخصص، اعتبار و اعتماد) را نشان می‌دهد، همچنان در نتایج جستجوی مبتنی بر هوش مصنوعی رتبه بالاتری خواهد داشت.
برند شما نیز نقش بزرگ‌تری در دیده شدن در جستجو ایفا خواهد کرد، و ایجاد محتوای ارزشمند و بهینه‌سازی‌شده در قالب‌های مختلف را ضروری می‌سازد.
خبر فوری ایونا:
آیا می‌دانید هوش مصنوعی در حال دگرگونی اساسی در نحوه جستجو است؟ گوگل با قابلیت “حالت AI” و مدل‌های “تحقیقات عمیق” می‌خواهد شما را از کلیک کردن بی‌نیاز کند! آینده سئو و وبگردی در هاله‌ای از ابهام فرو رفته، آماده تغییرات بزرگ باشید!
