با افزایش چشمگیر نرخ تورم و بهبود شرایط اقتصادی، تعیین حداقل دستمزد برای کارگران و کارمندان در سال ۱۴۰۴ اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. شورای عالی کار پس از برگزاری جلسات متعدد با حضور نمایندگان دولت، کارفرمایان و کارگران، دستمزد و سایر مزایای قانونی را به‌گونه‌ای تنظیم نموده است که با شرایط موجود همخوانی داشته باشد.
بر اساس ماده ۴۱ قانون کار، کارفرمایان موظفند تا دستمزدهایی را پرداخت نمایند که هیچ کارگری کمتر از حداقل میزان تعیین شده دریافت نکند. این قانون به‌منظور محافظت از حقوق کارگران و تضمین معیشت مناسب خانواده‌های کارگری تدوین شده است.
2. تصویب دستمزد و مذاکرات شورای عالی کار
در جلسات متعدد شورای عالی کار، مباحث مربوط به تعیین دستمزد سال ۱۴۰۴ با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، نرخ تورم و سبد معیشت به بحث گذاشته شد. در یکی از نشست‌های کلیدی، تصویب افزایش ۴۵ درصدی حداقل دستمزد صورت گرفت که منجر به افزایش مبالغ پایه حقوق کارگران به رقم‌های جدید شده است.
1. حقوق 1404 کارگران
یکی از نکات مهم در تعیین حقوق، میزان دستمزد روزانه می‌باشد. بر اساس مصوبات جدید، حداقل دستمزد روزانه برای کارگران مشمول قانون کار برابر با ۳,۴۶۳,۶۵۶ ریال است. با احتساب تعداد روزهای ماه (۳۰ یا ۳۱ روز) حقوق 1404 کارگران به ترتیب به ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ و ۱۰۷,۳۷۳,۳۳۶ ریال افزایش می‌یابد.
2. بن خوار و بار
بن خوار و بار یکی از مزایای اصلی محسوب می‌شود که با افزایش از ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ ریال به ۲۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال تعیین گردیده است. این بن به عنوان کمک هزینه اقلام مصرفی خانوار، نقش مهمی در تأمین بخشی از هزینه‌های زندگی کارگران دارد.
3. حق مسکن
حق مسکن ماهانه برای کارگران به مبلغ ۹,۰۰۰,۰۰۰ ریال ثابت در نظر گرفته شده است. این مبلغ به عنوان یک هزینه ثابت در محاسبه حقوق درج شده و از سال‌های گذشته تغییر چندانی نداشته است.
4. حق تاهل و حق اولاد سال 1404
حق تاهل برای کارگران متأهل به مبلغ ۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال در ماه تعیین شده است. همچنین حق اولاد، که به عنوان مزایای عائله‌مندی محسوب می‌شود، برای هر فرزند معادل سه برابر دستمزد روزانه (حدود ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ ریال) محاسبه می‌شود.
5. پایه سنوات سال 1404
پرداخت پایه سنوات به کارگرانی که دارای حداقل یک سال سابقه کار هستند، روزانه ۹۴,۰۰۰ ریال و به‌صورت ماهانه حدود ۲,۸۲۰,۰۰۰ ریال محاسبه می‌شود. این مزایا علاوه بر جبران گذر زمان کاری، تأثیر مستقیمی در محاسبه مزایای پایان‌کار و عیدی دارند.
پایه سنوات
طبق بخشنامه شورای عالی کار باید به چند نکته در خصوص پایه سنوات دقت داشته باشید.
نکته اول آن است که طی آنچه شورای عالی کار و وزارت کار تعیین کرده اند، مبلغ پایه سنوات برای کارگران به صورت روزانه 94.000 ریال است. در حالی که این مبلغ برای هر ماه 2.820.000 ریال در ماه 30 روزه و مبلغ 2.914.000 ریال در ماه های 31 روزه می باشد.
6. افزایش مزایا و نحوه محاسبه
تغییرات در نحوه محاسبه مزایا مانند بن خوار و بار، حق اولاد و پایه سنوات نیز همراه با افزایش درصدی به تصویب رسید. به عنوان مثال، حق اولاد از مبلغ ۷,۱۶۶,۰۰۰ ریال در سال ۱۴۰۳ به ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ ریال در سال ۱۴۰۴ افزایش یافته است.
همچنین، افزایش بن خوار و بار از ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ ریال به ۲۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال و افزایش پایه سنوات به میزان ۹۴,۰۰۰ ریال در روز از دیگر تغییرات قابل توجه می‌باشد.
انواع اضافه کاری در سال 1404
اضافه کاری بر اساس شرایط و زمان انجام آن به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شود. در ادامه به شرح انواع اضافه کاری و ضریب‌های آن پرداخته می‌شود:
اضافه کاری عادی:
زمانی که کارگر در روزهای کاری عادی، علاوه بر ساعات مقرر فعالیت می‌کند؛ این اضافه کاری با افزایش ۴۰ درصد از مزد عادی محاسبه می‌شود.
اضافه کاری جمعه:
در صورتی که کار در روز جمعه انجام شود، علاوه بر ۴۰ درصد اضافه کاری، برای جمعه کاری نیز ۴۰ درصد اضافی لحاظ می‌شود، بنابراین مزد ساعت کار در جمعه به ۱۸۰٪ از مزد عادی می‌رسد.
اضافه کاری شبانه:
ساعات کار از ۱۰ شب تا ۶ صبح، مشمول فوق‌العاده شب کاری ۳۵ درصد به علاوه ۴۰ درصد اضافه کاری است؛ بنابراین ضریب محاسبه مجموعاً ۱۷۵ درصد می‌باشد.
اضافه کاری تعطیل کاری:
در روزهای تعطیل رسمی (به جز جمعه در صورت تعویض با روز دیگر) نیز اضافه کاری طبق اصل ۴۰ درصد مشمول دریافت مزد اضافی محسوب می‌شود.
اضافه کاری در قراردادهای پاره وقت
برای کارگرانی که ساعات کاری آن‌ها کمتر از ۴۴ ساعت در هفته است، اضافه کاری محاسبه نمی‌شود. تنها زمانی که ساعات کاری موظفی تکمیل شده و بعد از آن نیز فعالیت صورت گیرد، اضافه کاری و مبالغ مربوط به آن به حق کارگر تعلق خواهد گرفت.
این ضریب‌ها موجب می‌شوند که کارگر در شرایط مختلف فعالیت، مزایای متفاوتی دریافت کند که در فهرست مزایای حقوقی کارگران به دقت درج شده است.
مالیات حقوق سال 1404
طبق مصوبات لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، سقف معافیت مالیاتی برای حقوق‌بگیران تا مبلغ ۲۴,۰۰۰,۰۰۰ ریال تعیین شده است. به ازای درآمدهای بالاتر، مالیات به صورت پلکانی با درصدهایی از ۱۰ تا ۳۰ درصد محاسبه می‌شود.
حداقل حقوق 1404 ویژه گروه‌های شغلی
1. حقوق سربازان سال 1404
یکی از مصوبات مهم در حوزه نیروی نظامی، حقوق سربازان می‌باشد. طبق مصوبات شورای عالی کار و بررسی‌های صورت‌شده، حقوق سربازان در سال ۱۴۰۴ به شرح زیر است:
حقوق سربازان سال 1404
سربازان مجرد در مناطق غیرعملیاتی: ۷,۸۰۰,۰۰۰ تومان
سربازان وظیفه مجرد در مناطق عملیاتی: ۹,۷۵۰,۰۰۰ تومان
سربازان متأهل بدون فرزند: ۱۱,۷۰۰,۰۰۰ تومان
همچنین در صورتی که سربازان دارای فرزند باشند، محاسبات مطابق با ضوابط قانون جوانی جمعیت تعیین می‌شود.
2. حقوق بازنشستگان سال 1404
حقوق بازنشستگان و وظیفه بگیران نیز با توجه به سنوات خدمت و صندوق‌های مرتبط در سال ۱۴۰۴ با افزایش قابل توجهی تعیین شده است.
حداقل حکم حقوق بازنشستگان به رقم ۱۱,۷۰۰,۰۰۰ تومان افزایش یافته که با رشد ۲۰ تا ۳۰ درصد نسبت به سال گذشته بهبود معیشتی چشمگیری به همراه دارد.
نتیجه‌گیری
در پایان می‌توان گفت تصویب دستمزد و مزایای قانونی سال ۱۴۰۴، با افزایش قابل توجه ۴۵ درصدی و اعمال تغییرات در اجزای مختلف حقوق، به عنوان یک گام اساسی در جهت بهبود معیشت کارگران و کارمندان کشور محسوب می‌شود. این تغییرات نه تنها باعث افزایش قدرت خرید خانواده‌های کارگری می‌شود بلکه منجر به کاهش اختلاف‌های درآمدی میان گروه‌های مختلف نیروی کار نیز خواهد شد.
