سند ازدواج ایرانیان باستان
در آغاز قرن دوم هجری- هشتم میلادی، سپاه اسلام همچنان درگیرِ فتح سرزمینهای
شرقی ایران بود و به ویژه در سرزمین باستانی سُغد با مقاومت شدیدی روبهرو شد . این
سرزمین، در شرق ایران زمین قرار داشت و شهرهای سمرقند و بخارا مراکز اصلی آن
بودند. سغد در آن هنگام که مورد حمله اعراب قرار گرفت، برای حدود هزار سال مرکز
نگهبانی از راه ابریشم و ترویج آیین های ایرانی در چین و ماچین بود و گرانیگاه فرهنگ
ایرانی محسوب میشد. سغد و خوارزم و بلخ و سرزمینهای پیرامون آن در دوران اسلامی
در قالب خراسان بزرگ با هم ادغام شد. این سرزمین که از طبرستان باستانی تا مرزهای
ترکمنستان و ازبکستان امروزین کشیده شده است، همان جایی بود که در زمان حمله
اسکندر به هخامنشیان بیشترین مقاومت را از خود نشان داد، و در زمان قیام ابومسلم
خراسانی نیز نطفه خیزش ایرانیان برای راندن امویان در همین جا بسته شد.
نخستین شاعران بزرگ فارسی زبان – رودکی و شهید بلخی و فردوسی و…- در
این سرزمینزاده شدند، و اساطیری –مانند داستان رستم- را به نظم درآوردند که به ویژه
در این قلمرو رواج داشت. در آغاز قرن دوم هجری، زمانی که آخرین جنگاوران سغدی در
برابر اعراب مقاومت میکردند، مجموعهای از اسناد در جایی به نام کوه مغ در قلعهای پنهان
شد، که پس از هزار و دویست سال در قرن گذشته کشف شد. از میان این متون،
طولانیتر از همه سند ازدواجی است که به خوبی گویای تمدن ایرانیان کهن و نوع روابط
میان زن و مرد در ایرانِ شرقی باستان است.
منبع:کتاب ازدواج در ایران باستان
سند ازدواج ایرانیان باستان
